Ursus wz. 29 – polski ciężki samochód pancerny z kampanii wrześniowej

Ursus wz. 29 był ciężkim samochodem pancernym w Wojsku Polskim w czasie kampanii wrześniowej. Jedynie 10 egzemplarzy walczyło z Niemcami we wrześniu 1939 roku. Pomimo tak niewielkiej liczby, zadały one Niemcom duże straty.

Ursus wz. 29 – historia powstania

Po niezbyt udanych próbach stworzenia półgąsienicowych samochodów pancernych, Sztab Główny Wojska Polskiego zlecił na początku 1929 roku skonstruowanie nowego samochodu pancernego dla jednostek kawalerii.

Zajęła się tym grupa konstruktorów z Wojskowego Instytutu Badań Inżynierii, którymi kierował por. inż. Rudolf Gundlach. Ten Gundlach, który później opracował peryskop odwracalny, znany też jako “Tank Periscope Mk IV”. Aby maksymalnie uprościć konstrukcję, wykorzystano podwozie produkowanej wówczas ciężarówki Ursus A.

Prototyp samochodu pancernego był gotowy w czerwcu 1929 roku. Po kilku modyfikacjach w listopadzie przyjęto go do uzbrojenia polskiej armii jako samochód pancerny wz. 29. Bardziej znany jest jako Ursus.

Z powodu istotnych wad Ursus wz. 29 nie był produkowany w dużych ilościach. Powstało jedynie 10 egzemplarzy tej maszyny. Największe wady to mała prędkość i słaba zwrotność oraz kiepskie właściwości jazdy w terenie. Do tego dochodziło niewielka przestrzeń wewnątrz pojazdu i brak radiostacji umożliwiającej skuteczne prowadzenie rozpoznania.

Ursus wz. 29 – opis konstrukcji

URSUS WZ. 29 – KADŁUB

składało się z płyt pancernych, łączonych przez nitowanie. Po obu stronach były drzwi wejściowe, z czego te po lewej otwierały się do przodu, a te po prawej – do tyłu. Dwa większe okna znajdowały się z przodu i z tyłu, przed stanowiskami kierowców. Po bokach z kolei znajdowały się mniejsze okienka, osłonięte pancernymi klapami. Przedział silnika był oddzielony od przedziału załogi pancerną przegrodą.

Pancerz zapewniał skuteczną ochronę przed pociskami z broni ręcznej i odłamkami artyleryjskimi. Grubość pancerza wynosiła:

• z przodu kadłuba: 7-9 mm
• z tyłu kadłuba: 6-9 mm
• z boku kadłuba i pokrywy silnika: 9 mm
• dno i góra po 4 mm

URSUS WZ. 29 – WIEŻA

była ośmiokątna, z jarzmem działa na przodzie. Do tego dochodziły dwa jarzma karabinów maszynowych, ustawione pod kątem 120º względem działa – pierwszy z lewej strony, a drugi z prawej, w górnej ściętej płycie. Obracana była ręcznie.

Grubość pancerza wynosiła 10 mm z każdej strony oraz 4 mm na dachu.

URSUS WZ. 29 – PODWOZIE

opierało się na wzmocnionym podwoziu ciężarówki Ursus A, którą produkowały Zakłady Mechaniczne Ursus S.A. Była to licencja włoskiej ciężarówki S.P.A. 25C.

Rama była prostokątna. Koła miały początkowo opony o wymiarach 835×135 mm, potem zmieniono je na niskociśnieniowe, tzw. balonowe o rozmiarach 812×152 mm. Tylne koła były podwójne, bliźniacze.

URSUS WZ. 29 – NAPĘD

stanowił 4-cylindrowy, dolnozaworowy, chłodzony cieczą silnik gaźnikowy Ursus 2A o mocy 35 KM przy 2 600 obr/min. Pozwalał on na rozwijanie prędkości maksymalnej 35 km/h przy jeździe po drogach.

Zbiornik paliwa był umieszczony z tyłu podwozia i miał pojemność 105 litrów. Przy spalaniu wynoszącym 36 litrów na 100 kilometrów jazdy dawało to zasięg 380 kilometrów przy jeździe po drodze utwardzonej. Przy jeździe po drodze gruntowej zasięg spadał do 250 kilometrów.

URSUS WZ. 29 – UZBROJENIE

główne stanowiła francuska krótkolufowa półautomatyczna armata Puteaux SA wz. 18 L/21 kal. 37 mm. Umieszczono ją w wieży, w jarzmie polskiej konstrukcji. Załoga mogła oddać do 10 strzałów w ciągu minuty.

Do obrony przed piechotą przeciwnika stosowano też dwa karabiny maszynowe Hotchkiss wz. 25. Pierwszy z nich był umieszczony w wieży, o 120º w lewo od działka kal. 37 mm. Drugi umieszczono z tyłu kadłuba, obok stanowiska tylnego kierowcy. Obsługiwał go tylny strzelec.

Na początku miały one jeszcze trzeci karabin maszynowy, umieszczony w u góry wieży, który służył jako broń przeciwlotnicza. Jednak okazał się on nieskuteczny I w połowie lat 30. zdemontowany.

Zapas amunicji do armaty wynosił 96 pocisków w czterech skrzynkach po 24 sztuk. Zapas amunicji do karabinów maszynowych wynosił 4032 naboi – 16 taśm po 252 naboje.

URSUS WZ. 29 – ZAŁOGA

składała się z 4 osób: kierowcy głównego, kierowcy tylnego, dowódcy i tylnego strzelca. Obaj kierowcy mieli do swojej dyspozycji duże okno osłonięte klapą i wyposażone w peryskop pryzmatyczny.

Dowódca i miał swoje stanowisko w wieży i oprócz dowodzenia pojazdem musiał także obsługiwać główne uzbrojenie. Miał do swojej dyspozycji celownik teleskopowy o 1,5-krotnym powiększeniu. Obserwował pole walki przez 11 zasuwane szczeliny obserwacyjne, znajdujące się w ścianach wieży, lub przez dwuczęściowy, właz znajdujący się na dachu wieży. Tylny strzelec siedział obok tylnego kierowcy.

Ursus wz. 29 – dane techniczno-taktyczne

Źródła wiedzy:

1. Janusz Ledwoch „Samochody pancerne Wojska Polskiego 1918-1939”
2. Rajmund Szubański „Polska Broń Pancerna 1939”
3. 1939.pl

Pozdrawiam serdecznie i do zobaczenia następnym razem.

Kliknij teraz w przycisk „Pobierz za darmo” aby otrzymać fragment mojego ebooka

PS. Jeżeli spodobał ci się ten artykuł, to proszę

1. kliknij w przycisk „Lubię to” i
2. udostępnij go znajomym na Facebooku lub
3. udostępnij go na forum z tematyki militarnej, np. http://forum.militarium.net, http://www.serwis-militarny.net/forum, http://www.forum.militarni.pl, http://www.historycy.org
4. skomentuj go poniżej
5. wesprzyj mnie na patronite

Znacznie poprawi to pozycje mojego bloga w wyszukiwarce Google i da mi motywacje do dalszej pracy i prowadzenia tego bloga.